Akılcı Duygusal Davranış Terapisi nedir?
Akılcı duygusal davranışçı terapi (ADDT) kuramını Albert Ellis (1913-2007) geliştirmiştir. Ellis’in ADDT’yi geliştirmesindeki temel etken, psikanalizin edilgen olması ve yavaş ilerlemesidir. ADDT ortaya atıldığı ilk sıralarda ‘Akılcı terapi’ olarak adlandırılmıştır. Ellis 1961 yılında yaklaşımın duygusal yönünü vurgulamak üzere kuramın adını Akılcı duygusal terapi olarak yeniden adlandırmıştır (Murdock, 2019).
İnsana Bakış
ADDT, insanların temelde iyi ve kötü yönelimlerinin doğuştan var olduğunu savunmanın yanı sıra insan doğasına nötr bir açıdan bakar. Bu düşünceye göre insanlar bünyelerinde zıt duyguları barındırır.
Akılcı Duygusal Davranış Terapisi Temel Kavramları
Danışan ve Danışman Rolleri
ADDT’de danışmanın rolünü Ellis’in şu sözüyle çok rahat bir şekilde açıklayabiliriz: “Eğer terapistler dürüst, doğrudan ve aktif olurlarsa danışanlarıyla çok daha iyi sonuçlar alacaklardır. Ama hepsiyle değil!” (Ellis,1994a, s.54). ADDT danışmanı aynı zamanda iyi bir öğretmen olmalıdır (Murdock, 2019).
Terapötik Teknikler
Aşağıda ADDT’de kullanılan bazı tekniklere yer verilmiştir.
Değerlendirme: ADDT alanında uzman terapistler değerlendirme aşamasını sürece yaymanın daha doğru olduğunu düşünmektedirler. Bunu destekleyen düşünce ise “terapistin ilk işi tanı koymak değil ilişki kurmak olmalıdır” şeklindedir. Değerlendirmedeki temel amaç ise danışanın akılcı olmayan inançlarını belirlemektir.
Kurama Yapılan Eleştiriler
ADDT’nin zeka düzeyi yüksek olanlara hitap ettiği, belli bir eğitim düzeyi ve zekanın altında olan danışanlar için yeterince faydalı olmadığı iddia edildiği için bu kuram yıllar boyunca büyük eleştirilere maruz kalmıştır (Murdock, 2019).
(2019). Akılcı Duygusal Davranış Terapisi. Murdock içinde, Psiokolojik Danışma ve Psikoterapi Kuramları (s. 274-313)
Akın, R.Şahin(Ed.) Psikolojik Danışma Kuramları İstanbul: Renk Matbaası (2014)
Akın, A. (2009). Akılcı duygusal davranışçı terapi odaklı grupla psikolojik danışmanın psikolojik iyi olma ve öz-duyarlık üzerindeki etkisi.