ADLERYAN TERAPİ NEDİR?

Alfred Adler, insan koşullarını iyimser bir bakış açısıyla ele alan bir gelişim kuramcısı olarak algılanmaktadır  (Eckstein, Milliren, Rasmussen ve Willlhite, 2006). Adler, insanların doğuştan mükemmellik için çabalama eğilimlerinin olduğuna ve insanın bu çabasının da davranışlarının en önemli yönlendiricisi olduğuna inanmıştır (Adler,1929). İnsanın yaradılışında sosyal ilgi ve aşağılık duygusu eğilimi doğuştan vardır. İnsanın psikolojik dünyasının ne olduğu, onun bu iki gücü dengeleme şekli ile belirlenir.

Bütüncüllük, bireysel psikoloji kuramında en çok dikkat edilen husustur. Düşünmek, hissetmek, davranışlar ve hatta fizyolojik işleyiş bile, bunların hepsi kişinin amaçlarını gerçekleştirmesi için bütünleşmiş bir sistemdir.

Adler’e (1969) göre, bireyin dışarıyla olan ilişkisini belirleyen ne kalıtım ne de çevredir. Kalıtım ona belirli yetenekler ,çevre ise sadece belirli izlenimler edinmesini sağlar. Önemli olan kişinin ne ile doğduğu değildir, malzemelerinden nasıl yararlandığıdır (Ansbacher ve Ansbacher, 1956).

İnsanların Motivasyonu

İnsanların temel güdüsü, üstünlük kurma çabasıdır. Bireysel psikolojinin insanlara bakış açısı bakımından bilinmesi gereken en kritik nokta, insanların içgüdülerinden daha çok üstünlük sağlama amacına yönelik olduklarıdır.

Çelişkili olarak, insanlar ayrıca aşağılık kompleksi duygusu tarafından da kuşatılmıştır. Savunmasız bir biçimde, etrafındakilerden daha küçük ve güçsüz olarak dünyaya gelen ve varlığını sürdürebilmek için bakıcılarına bağlı olan birey,  kendini zayıf ve aşağı hisseder ve bu duygunun üstesinden gelebilmek için çabalar.

Kişilik Kuramı ve Bireyin Gelişimi

 Adler, kişinin yaşam stilinin yaklaşık 5 yaşlarındayken belirlendiğine inanmaktadır. Yaşam stili; kalıtım, çevre ve bireyin kendi yaratıcı davranışlarının bir sonucu olarak ortaya çıkmakta ve çok erken yaşlarda gelişmektedir (Ansbacher,1969).

Çocuk yaşama başlarken küçüktür ve çok fazla yardıma ihtiyaç duyar. Adler’in bu gözlemi, yaşama başlarken belirgin bir aşağılık duygusu yaşadığımızı varsaymamıza nedne olmuştur (Ansbacher ve Ansbacher, 1956).

Çocuğun gelişiminde ailenin etkileri oldukça önemlidir ve bunların hepsi ailenin kurulumu terimi altında toplanmaktadır. Doğum sırası, Adler’in en çok bilinen kavramıdır. Adler, çocuğun ailedeki konumunun onun gelişiminde belirgin bir etki yarattığına inanmıştır. Çocuğun ailesi içerisinde kendisini psikolojik olarak konumlandırdığı pozisyonun kişilik özelliklerini etkilediği belirtilmektedir.

Sağlıklılık ve Fonksiyonsuzluk

Adleryan terapistlerine göre sağlıklı insanlar, iyi gelişmiş bir sosyal ilgiye sahiptirler ve yaşam görevlerini çözmeye koyuldukları için de topluma katkıda bulunurlar.

Psikolojik olarak sağlıksız bireylerin ise sosyal ilgileri tam gelişmemiştir ve sosyal olarak yararlı olmayan bir şekilde güç sağlamak ve üstünlük kurmak için mücadele ederler.

Terapinin Doğası

Adler, danışanların yaşam stilini değerlendirmek üzere yapılandırılmış bir görüşme geliştirmiştir (Ansbacher ve Ansbacher, 1956). Çocuk ve yetişkinler için farklı görüşme rehberleri bulunmaktadır.

Soru, Bireysel Psikolojide kullanılan bir diğer önemli değerlendirme tekniğidir (Mosak ve Maniacci,1999).  Örneğin danışana, “Eğer (semptomun) ortadan kalksaydı hayatında ne farklı olurdu?” diye sorulur. (Mosak ve Manicci, 1996).

Adleryan terapistleri, aile kurulumu ile doğum sırası, ebeveynlerin etkileri ve aile dinamikleri dahil olmak üzere danışanın ailesinin özellikleri ile çok ilgilenirler (Shulman, 1973). Adler  (1927) gelişigüzel veya anlamsız bir anının olmadığını savunmaktadır. Bu yüzden danışanın ilk anıları da terapide ele alınır. Danışanın ilk çocukluk anılarının, onun şu anki yaşamına ilişkin görüşlerini veya yaşam stilini yansıttığı kabul edilir (Mosak ve Di Pietro, 2006). Bireysel psikoloji sisteminde, geçmişle ilgilenilmez bunun yerine, rüyalara gelecek amaçlı olarak bakılır.

Danışan ve Danışman Rolleri

Danışman bir eğiticidir (Dreikurs, 1953) ve teşvik edicidir. Bu yaklaşımda rollerin eşit olduğu benimsenmiş olmasına rağmen, danışan yine de danışma sürecinde öğrenen kişi konumundadır (Schnieder, 2007).