PASS TEORİSİ İLE TEMELLENEN ÖĞRENME PROBLEMLERİNE YÖNELİK BİLİŞSEL MÜDAHALE PROGRAMI NEDİR?

Öğrenme süreçleri içerisinde çocukların gerek okul yaşantısında gerek  sosyal yaşantısında belirli becerileri yerine getirmeleri beklenir.

Çocuklar çeşitli şekillerde öğrenme güçlükleri yaşamaktadır. Bu durum sözlü ya da yazılı anlatımda zorluklar yaşama, okuma, yazma ve matematiksel becerilerde yaşanan eksiklikler olarak karşımıza çıkmaktadır. Yaşanan bu zorluklar, çocukların eğitim süreçlerini aksatmakta ve onların uyum sorunları yaşamalarına sebep olabilmektedir. Öğrenmede zorluk yaşayan çocukların öğrenme hedeflerine ulaşmada başarısızlık yaşamalarına yol açmaktadır.

Beyin, bilgiyi anlamlandırma ve uygun biçimde işlemeye yardımcı olmaktadır. Bilgiyi anlamlandırma ve işlemede sorun yaşayan çocuklar için  bilişsel işlemlerin anlaşılması son derece önemlidir.  Çocukların yaşadıkları zorlukların anlaşılabilmesi için bilgi işleme mekanizmasının (bilişsel işlemler) iyi bir şekilde değerlendirilmesi gerekmektedir.

Eğitim programı oluştururken sağlam bir teorik temelden hareket etmek zengin bir içerik oluşturma açısından gereklidir. Çocukların zihinsel işlem kabiliyetlerini tespit etme ve değerlendirmede çok çeşitli teoriler ve yaklaşımlar bulunmaktadır. Bunlardan biri de PASS teorisidir. PASS teorisi beynin yapısı ile ilişkili öğrenme modelini tanımlamaktadır. Beynin işleyişi temelinde yapılan çalışmaları anlatmaktadır. Bu teorinin amacı, çocukların bilişsel becerilerini destekleyerek bilimsel bir bakış açısıyla onların öğrenme süreçlerine ve performanslarına olumlu katkı sağlamaktır. 

PASS Teorisi; öğrenme sorunlarının tespit edilmesinde  son derece önemli bir yer tutmaktadır. Gerek normal eğitim gerek özel eğitimde bilişsel müdahale programlarının geliştirilmesinde bu teoriye sıkça yer verilmektedir. Bireysel açıdan farklılıkları olan çocuklara yönelik bireysel eğitim programının oluşturulması konusunda yeni bir yaklaşım sunmaktadır. Üstün yetenekli çocukların belirlenmesi, zihinsel bakımdan sorunlar yaşayan çocukların belirlenmesi ve duygusal açıdan zorluklar yaşayan çocukların belirlenmesi ve sözü edilen çocuklara yönelik eğitim programlarının geliştirilmesi açısından yol göstericidir.

Teoride yer alan planlama kavramı, problem çözme tekniklerinin etkili bir biçimde uygulandığı ve değerlendirildiği bilişsel işlemlere vurgu yapmaktadır. Dikkat kavramı, belli konular üzerinde yoğunlaşarak düşünme ve odaklanmayı ve diğer unsurları göz ardı etmeyi esas alır. Eş zamanlılık kavramı, grup şeklinde alınan uyarıcıların aralarındaki ilişkiye odaklanmayı ifade etmektedir. Ardıllık kavramı ise belirli sıralar arasındaki ilişkiyi tespit etmeye yarayan bilişsel işlemleri anlatmaktadır. Bu kavramların birbiri ile ilişkili biçimde öğrenmeyi teşvik edici biçimde kullanılması teorinin öne çıkan amacını oluşturmaktadır.

PASS Teorisi çocuklara etkili ve verimli bir şekilde öğrenme deneyimi yaşatmayı hedefler. Çocukların planlama, dikkat, ardıllık ve eş zamanlılık gibi temel bilişsel gelişimlerini desteklemeye çalışır. Çocukların akademik gereksinimlerine uygun olarak geliştirilmesi gereken alanların saptanabilmesinde yol göstericidir. Çocukların eksik olduğu alanlarda eğiticiler tarafından güçlendirilmesi noktasında yardımcı olur. Zihnin çoklu çalışması sağlanarak çocukların öğrenme süreçlerinin kalıcı olması hedeflenir. Teoride yer alan 4 bilişsel alanın desteklenmesiyle çocuklar bu öğrenme süreçlerini diğer derslere ve yaşamlarına aktarabilirler.